Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου 2012

Ο Μέγας (Χημικός) Αλέξανδρος

Οι δύο αρχαίες χρωστικές οι οποίες χρησιμοποιούνταν συνήθως για κόκκινο χρωματισμό προέρχονται από διαφορετικές πηγές αλλά παρουσιάζουν παρόμοιες χημικές δομές σε ανέλπιστο βαθμό.

Η πρώτη από αυτές προέρχεται από την ρίζα του φυτού Rubia tinctorum. Ανήκει στην οικογένεια Rubiaceae και περιέχει μια μοριακή ένωση - χρωστική που ονομάζεται αλιζαρίνη...


Η αλιζαρίνη μάλλον χρησιμοποιήθηκε αρχικά στην Ινδία αλλά ήταν γνωστή και στην Περσία και στην Αίγυπτο πριν χρησιμοποιηθεί από τους Αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους.

Αποτελεί χρωστική με πρόστυμμα, που σημαίνει ότι μια πρόσθετη χημική μορφή (μεταλλικό ιόν) απαιτείται για να ΄΄δέσει΄΄ το χρώμα με την ίνα. Διαφορετικά μεταλλικά ιόντα παράγουν διαφορετικά χρώματα.


Το ανοιχτό κόκκινο χρώμα παράγεται όταν εκτός της αλιζαρίνης είναι παρόντα τα ιόντα αλουμινίου και χρωμίου. Αυτός είναι και ο πιθανός συνδυασμός χρωστικής-προστύμματος που χρησιμοποιήθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο περί το 330π.χ ως τέχνασμα για να δελεάσει τους Πέρσες σε μια ΄΄εύκολη΄΄ μάχη.

Ο Αλέξανδρος έδινε εντολή στους στρατιώτες του να βάφουν τις στολές τους με κάποιες μεγάλες κηλίδες από ανοιχτό κόκκινο χρώμα (που ομοίαζαν με κηλίδες αίματος). Ο επιτιθέμενος Περσικός στρατός υπέθετε ότι ο αντίπαλος αποτελούμενος από τραυματισμένους στρατιώτες, θα ήταν εύκολη λεία , με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι πιθανότητες να ηττηθεί από έναν μικρό αριθμό στρατιωτών. Αν η ιστορία είναι αληθινή ένας άγνωστος σύμμαχος του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι η αλιζαρίνη.

Δείτε και το βιβλίο Napoleon's buttons: How 17 molecules changed history  (Penny Le Couteut , Jay Burreson)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...